Κ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: «ΤΑ ΤΑΝΚΣ Ή ΕΓΩ!...»

«ΤΑ ΤΑΝΚΣ ή εγώ...», είπε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, το μεσημέρι της Κυριακής 11ης Αυγούστου 1974, στους τέσσερις τότε επικεφαλής των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, τους οποίους είχε καλέσει «επειγόντως» σε σύσκεψη, στο γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η φράση αυτή του Κ. Καραμανλή υπήρξε το αποκορύφωμα μιας δραματικής συγκρούσεως της κυβερνήσεως εθνικής ενότητος (που είχε σχηματιστεί μετά την Αλλαγή της 23ης Ιουλίου 1974) με την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων τυπικά, αλλά ουσιαστικά με δυνάμεις που είκοσι σχεδόν ημέρες μετά την κατάρρευση της δικτατορίας παρέμειναν ανεξέλεγκτες και συνωμοτούσαν στο παρασκήνιο... Συγχρόνως, όμως, σήμανε και το πραγματικό τέλος του «στρατιωτικού καθεστώτος» που εγκαθιδρύθηκε στην Ελλάδα στις 21 Απριλίου 1967, με διάφορες μορφές άσκησε απόλυτη εξουσία στη χώρα, «παραδόθηκε» μετά την τραγωδία της Κύπρου, για να επιχειρήσει και πάλι να ανασυνταχθεί και να εμφανισθεί δυναμικότερο στο προσκήνιο. Η σύσκεψη της 11ης Αυγούστου 1974, στο γραφείο του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας στρατηγού Φαίδωνος Γκιζίκη, υπήρξε η πραγματική αφετηρία για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Από την ώρα που ορκίστηκε πρωθυπουργός της Ελλάδος ο Κ. Καραμανλής, τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου 1974, για να αρχίσουν έτσι τα πρώτα βήματα της δημοκρατίας, μέχρι την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 1974, που με τη διενέργεια των βουλευτικών εκλογών έληξε και τυπικά η «παρένθεση» της δικτατορίας, πολλά συνέβησαν. Αλλά τα γεγονότα της Κυριακής 11 Αυγούστου, καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την πορεία της Ελλάδος. Εκείνη την ημέρα, η κυβέρνηση εθνικής ενότητος έπαυσε να είναι αιχμάλωτη...

Η δραματική σύσκεψη αρχίζει...

Αυτή ήταν η κατάσταση, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κάλεσε επειγόντως σε σύσκεψη την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων, στο γραφείο του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, στρατηγού Φαίδωνος Γκιζίκη, στο Μέγαρο της Βουλής.

Αντικείμενο της συσκέψεως αυτής είχε ορισθεί από τον πρωθυπουργό η εξέταση της καταστάσεως που υπήρχε στις ένοπλες δυνάμεις σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο να εμπλακεί, στις αμέσως προσεχείς ημέρες, η Ελλάδα σε πόλεμο με την Τουρκία. Στη σύσκεψη, εκτός από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, θα ελάμβαναν μέρος ο υπουργός Εθνικής Αμύνης, οι αρχηγοί ενόπλων δυνάμεων, στρατού, ναυτικού, και αεροπορίας και, φυσικά, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Λίγο πριν από τις 11 το πρωί της Κυριακής, έφθασαν στο γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας ο στρατηγός Γρηγόριος Μπονάνος, ο αντιστράτηγος Ανδρέας Γαλατσάνος, ο αντιναύαρχος Πέτρος Αραπάκης και ο αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου. Είχαν φέρει μαζί τους όλους τους επιτελικούς χάρτες και όσα άλλα στοιχεία χρειάζονταν για να γίνει μια σύσκεψη με αντικείμενο την κατάσταση στην Κύπρο ειδικώς, αλλά και τα αμυντικά ζητήματα της χώρας γενικότερα.

Λίγα λεπτά πριν από τις 11 το πρωί, ξεκίνησαν για το γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας και ο πρόεδρος της κυβερνήσεως Κ. Καραμανλής μαζί με τον υπουργό Εθνικής Αμύνης Ε. Αβέρωφ, από το ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας, όπου διέμενε ο πρωθυπουργός.

Στις 11 ακριβώς το πρωί της Κυριακής 11 Αυγούστου 1974, άρχιζε η σύσκεψη, υπό την (τυπική) προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι τέσσερις αρχηγοί άπλωσαν στο τραπέζι των συσκέψεων τους επιτελικούς χάρτες και ο στρατηγός Μπονάνος άρχισε να εξηγεί πώς εμφανίζεται η κατάσταση στην Κύπρο, πώς είναι ανεπτυγμένες οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις και ποιες δυνατότητες υπάρχουν.

Όταν πλησιάζει η θύελλα

Ήρεμος και αμίλητος άκουγε ο στρατηγός Γκιζίκης, ενώ ο Ευάγγελος Αβέρωφ έπαιζε με την πίπα του. Αμίλητος αλλά όχι απόλυτα ήρεμος έδειχνε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Αλλά οι στρατηγοί δεν είχαν καταλάβει ότι η θύελλα πλησίαζε.

Το κατάλαβαν και αιφνιδιάσθηκαν, όταν με αποφασιστικό τόνο στη φωνή του διέκοψε τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων ο πρόεδρος της κυβερνήσεως:

- Αφήστε τώρα αυτά. Αυτό που προέχει είναι να εκκενωθεί αμέσως το Λεκανοπέδιο από όλες τις μονάδες και τα τανκς!... Εγώ δεν μπορώ να κυβερνήσω υπό τη συνεχή απειλή επεμβάσεως αρμάτων μάχης ή κάποιων αμετανόητων. Πρέπει να φύγουν όλοι από την Αττική αμέσως!, είπε ο Κ. Καραμανλής, ενώ οι τέσσερις αρχηγοί κοιτούσαν ο ένας τον άλλο.

- Δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο..., ψιθύρισε ο στρατηγός Μπονάνος.

- Θα φύγουν!... είπε ο Καραμανλής και πρόσθεσε: Πρώτον, δεν μπορώ να κυβερνήσω τη χώρα με τη συνεχή απειλή ενδεχομένου πραξικοπήματος. Και, δεύτερον, η μετακίνηση των μονάδων αυτών επιβάλλεται για λόγους καθαρώς στρατιωτικούς. Η Διάσκεψη της Γενεύης είναι πιθανότατον ότι θα αποτύχει και υπάρχει κίνδυνος επιθέσεως της Τουρκίας. Οι μονάδες πρέπει να ευρίσκονται πλησίον του εχθρού και όχι πλησίον της πρωτευούσης!..

Από μέρους των στρατηγών μίλησε και πάλι ο στρατηγός Μπονάνος. Και υποστήριξε ότι εάν είναι ενδεχόμενος ένας πόλεμος με την Τουρκία, τότε οι μονάδες και τα άρματα μάχης έπρεπε να παραμείνουν στην περιοχή της πρωτευούσης!.. Το επιχείρημα του: «Μόνο από την περιοχή της Αττικής μπορούν αυτές οι «επίλεκτες μονάδες» να μεταφερθούν, αν χρειασθεί, αμέσως σε διάφορα σημεία».

Ο Κ. Καραμανλής «ανάβει»...

Όσο μιλούσε ο στρατηγός Μπονάνος τόσο «άναβε» ο Κ. Καραμανλής. Και όταν τελείωσε ο τότε αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, ο πρωθυπουργός οργισμένος -και είναι γνωστό πώς οργίζεται ο Κ. Καραμανλής...- είπε με φωνή που ακούσθηκε και στο πλαϊνό γραφείο:

- Αυτό που σας είπα αποτελεί διαταγήν! Και εννοώ να εκτελεσθεί αμέσως. Τα τελευταία τμήματα πρέπει να έχουν φύγει από την Αττική μέχρι αύριο το πρωί - το αργότερον!...

Ύστερα από αυτή την έκρηξη Καραμανλή, ο στρατηγός Μπονάνος (και άλλοι στρατηγοί παρακολουθούσαν χωρίς να μιλούν) είπε ότι η μεταφορά όλων των μονάδων κρούσεως εκτός Αττικής παρουσίαζε πολλές και διάφορες δυσκολίες. Και άφησε να εννοηθεί ότι δεν μπορούσε να προβλέψει και να ελέγξει τις ενδεχόμενες αντιδράσεις μερικών «θερμόαιμων» μικρών αξιωματικών...

«Ή τα τανκς ή εγώ!...», είπε ο Κ. Καραμανλής, του οποίου η οργή ήταν φανερό ότι συνεχώς μεγάλωνε.

Οι στρατηγοί παρέμειναν σιωπηλοί και ο Κ. Καραμανλής συνέχισε:

- Δεν μπορώ να κυβερνήσω, όπως σας είπα, υπό την απειλή πραξικοπήματος. Ή πρέπει να παραιτηθώ και να φύγω από την Ελλάδα ή να καλέσω τον λαό στην πλατεία Συντάγματος, για να εκδιώξει ο λαός τα τανκς. Και αυτό θα κάνω!..Έχετε μισή ώρα καιρό να σκεφθείτε και να εκτελέσετε τις διαταγές μου!..

Κ. Καραμανλής: «Πώς τολμάτε!..»

Οι στρατηγοί είχαν μείνει άναυδοι μπροστά στον εξοργισμένο Καραμανλή. Και ο στρατηγός Μπονάνος άρχισε να λέει:

«Κύριε πρόεδρε, είναι στρατιωτικώς ανέφικτον να μεταφερθούν τόσες μονάδες και τόσα άρματα εκτός Αττικής σε διάστημα λιγότερο από 24 ώρες... Να μας δώσετε λίγο καιρό να δούμε τι μπορεί να γίνει».

Μαινόμενος πλέον τον διέκοψε ο Καραμανλής:

- Δηλαδή, κύριε αρχηγέ, αν είχαμε πόλεμο με την Τουρκία δεν θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε τις μονάδες αυτές από την Αττική στα πεδία των μαχών; Και τολμάτε να μου το λέτε;... Η διαταγή μου θα εκτελεσθεί οπωσδήποτε και αμέσως!

Τότε, παρενέβησαν στη συζήτηση οι αρχηγοί του ναυτικού και αεροπορίας και είπαν στον στρατηγό Μπονάνο:

«Θα βοηθήσουμε και εμείς με κάθε τρόπο για τη μεταφορά των μονάδων και των αρμάτων εκτός της Αττικής...».

«Θα σας στείλω τον Γκίκα...»

Ο Κ. Καραμανλής, οργισμένος πάντοτε, σηκώθηκε από την καρέκλα του και είπε στον στρατηγό Μπονάνο:

- Θα σας στείλω τον Γκίκα, που είναι άριστος στρατιωτικός. Θα συνεργασθείτε μαζί του. Και εννοώ η διαταγή μου να εκτελεσθεί αμέσως. Αύριο το πρωί η Αττική θα έχει εκκενωθεί. Ο Γκίκας θα σας πει ποιες μικρές μονάδες μπορούν να παραμείνουν στην Αττική και πώς θα οργανωθούν...

Ο  Κ. Καραμανλής κατευθύνθηκε προς την πόρτα, μαζί με τον Ε. Αβέρωφ, για να φύγουν. Πριν περάσουν έξω σταμάτησε και είπε:

- Σε μισή ώρα από τη στιγμή που θα έλθει ο Γκίκας περιμένω ειδοποίηση του ότι η διαταγή μου άρχισε να εκτελείται. Αφού φύγουν οι μονάδες, θα γίνει αύριο το πρωί νέα σύσκεψη, πάλι εδώ.

Η πόρτα έκλεισε και οι επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων έμειναν να κοιτάζουν ο ένας τον άλλο. Πριν συνέλθουν από το «σοκ», η πόρτα του γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας άνοιγε και πάλι και έμπαινε μέσα ο υπουργός Δημοσίας Τάξεως Σόλων Γκίκας, ο πολυσυζητημένος στρατηγός, άλλοτε επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων και έμπιστος, όσο λίγοι, του Κ. Καραμανλή.

Οι «δεσμοί» του Σόλωνα Γκίκα

Εδώ χρειάζεται μια παρένθεση, διότι ο αναγνώστης θα εκπλαγεί, ίσως, από το γεγονός πώς συνέβη πριν καλά καλά φύγει ο Κ. Καραμανλής με τον Ε. Αβέρωφ, να έχει καταφθάσει στο γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας ό Σόλων Γκίκας. Λοιπόν:

Πριν φύγει για το γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας ο Κ. Καραμανλής με τον υπουργό Εθνικής Αμύνης, είχε πραγματοποιηθεί στη μικρή σουίτα της «Μεγάλης Βρετανίας» μια μυστική «προκαταρκτική» σύσκεψη, στην οποία είχε πάρει μέρος και ο Σόλων Γκίκας, καθώς και ο υπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως, Γεώργιος Ράλλης. Αφού συζητήθηκε η κατάσταση, αποφασίσθηκε να επιδιωχθεί η άμεση απομάκρυνση των αρμάτων και των άλλων «επίλεκτων μονάδων» από την Αττική. Ο Σόλων Γκίκας ανέλαβε διπλό ρόλο: Πρώτο, να σχεδιάσει επιτελικά την προσωπική ασφάλεια του Κ. Καραμανλή όσο και του Ε. Αβέρωφ, που θα πήγαιναν στη σύσκεψη, διότι κανένα ενδεχόμενο δεν μπορούσε να αποκλεισθεί. Δεύτερο, να αναλάβει ουσιαστικά ο Σ. Γκίκας τα καθήκοντα του πραγματικού επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων και να ξεκαθαρίσει την Αττική από τις «ύποπτες μονάδες». Έτσι, λίγο μετά την άφιξη στο γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Κ. Καραμανλή και του Ε. Αβέρωφ, τους οποίους συνόδευαν λίγοι αποφασισμένοι αξιωματικοί της Χωροφυλακής με επικεφαλής τον ταγματάρχη Χρήστο Πουλίδη (τον μόνιμο ακόλουθο του Καραμανλή), έφθανε στο κτίριο της  Βουλής ο Σόλων Γκίκας με μια πολυάριθμη ομάδα ανδρών των Σωμάτων Ασφαλείας, οι οποίοι κατέλαβαν επίκαιρες θέσεις, με έτοιμα τα πιστόλια τους και σαφείς οδηγίες!..

Ο Σ. Γκίκας περίμενε σε έναν από τους προθαλάμους το αποτέλεσμα της συσκέψεως. Όταν τελείωσε, όπως είδαμε, η σύσκεψη ο Κ. Καραμανλής ψιθύρισε δυο λόγια στον Γκίκα και έφυγε. Ο πολυσυζητημένος στρατηγός ανέλαβε τη συνέχεια.

Ο Γκίκας είχε την εμπιστοσύνη του Κ. Καραμανλή από πολλά χρόνια (υπήρξε, άλλωστε, υπουργός της κυβερνήσεως του Κ. Καραμανλή, κατά την περίοδο της οκταετίας 1955-1963).Έτσι, ο απόστρατος στρατηγός συγκέντρωνε στο πρόσωπο του τη μοναδική ιδιότητα να είναι έμπιστος και της ομάδος των αξιωματικών που κατείχαν την εξουσία μέχρι την Αλλαγή του Ιουλίου 1974 αλλά και του Κ. Καραμανλή...

«Τι συμβαίνει με σας;»

Ο Σόλων Γκίκας πλησίασε στο τραπέζι των συσκέψεων όπου κάθονταν ακόμη οι τέσσερις αρχηγοί των ενόπλων δυνάμεων μαζί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη. Κάθισε σε μια καρέκλα και με ύφος περίπου βαριεστημένο ρώτησε:

- Τι συμβαίνει με σας;...

(Θα πρέπει να γνωρίζει κανείς τη νοοτροπία των πρώην αρχηγών Επιτελείου, που βλέπουν πάντοτε τους διαδόχους τους σαν κατωτέρους αξιωματικούς, να προσθέσει στη νοοτροπία αυτή το «δεδομένο» ότι ο Γκίκας ήταν πάντοτε «ιερό τέρας» για τους αξιωματικούς, εκείνους τουλάχιστον που βρέθηκαν στην κορυφή μετά το απριλιανό πραξικόπημα, για να αντιληφθεί με ποιο τρόπο και ποιο υπόβαθρο μιλούσε ο Σόλων Γκίκας στους στρατηγούς εκείνη την ημέρα...)

- Δεν μπορούμε, κύριε αρχηγέ..., είπε ο στρατηγός Μπονάνος στον Σ. Γκίκα, αποκαλώντας τον με τον τίτλο του αρχηγού Επιτελείου, που είχε πριν πολλά χρόνια.

- Τι θα πει δεν μπορείτε; ρώτησε ο Γκίκας.

- Δεν προλαβαίνουμε πρώτα πρώτα να μεταφέρουμε τόσες μονάδες εκτός Αττικής μέχρι αύριο το πρωί..., είπε ο Μπονάνος.

- Καλά, άστο αυτό, θα το δούμε. Τι άλλο υπάρχει; είπε ο Γκίκας.

- Μπορεί να αντιδράσουν οι μικροί αξιωματικοί και να μη δεχθούν να φύγουν και τότε τι θα γίνει; Δεν είναι βέβαιον ότι ελέγχουμε την κατάσταση..., απάντησε ο στρατηγός Μπονάνος.

Το ξέσπασμα του Σ. Γκίκα

- Εσύ τι λες Γαλατσάνο; Είπε ο Γκίκας γυρίζοντας προς τον τότε αρχηγό στρατού, αντιστράτηγο Ανδρέα Γαλατσάνο, που είχε τη φήμη δυναμικού αξιωματικού.

- Τι να σας πω, κύριε αρχηγέ... Μάλλον συμφωνώ με τις εκτιμήσεις του στρατηγού..., απάντησε στον Γκίκα ο αντιστράτηγος Γαλατσάνος, δείχνοντας τον Μπονάνο.

Τότε ξέσπασε ο Γκίκας:

- Ρε σεις, όταν εγώ ήμουν αρχηγός είχα και πέντε δικούς μου ανθρώπους στον στρατό... Και τώρα εσείς μου λέτε ότι δεν έχετε μερικούς δικούς σας να τακτοποιήσουμε τις μονάδες;..

- Εγώ έχω τρία αντιτορπιλικά στο Φάληρο, είπε παρεμβαίνοντας ο αρχηγός του ναυτικού Πέτρος Αραπάκης, και μπορούμε να στηριχθούμε σ' αυτά αν εκδηλωθεί οποιαδήποτε αντίδραση. Μπορούμε να διαδώσουμε εντέχνως ότι τα κανόνια τους είναι έτοιμα και ότι οι αξιωματικοί τους είναι αποφασισμένοι να χτυπήσουν όσες μονάδες δεν υπακούσουν στην κυβέρνηση...

- Και εγώ μπορώ να σηκώσω αεροπλάνα και να τα έχω έτοιμα, είπε ο αρχηγός της αεροπορίας, αντιπτέραρχος Παπανικολάου, και πρόσθεσε, «η αεροπορία υπακούει στο σύνολο της στην κυβέρνηση και είναι έτοιμη να δράσει ανά πάσαν στιγμήν, αν χρειασθεί...».

- Λοιπόν, ακούστε τι θα γίνει..., είπε ο Σόλων Γκίκας, για να τελειώνουμε μ' αυτή την υπόθεση...

Η «επιχείρηση» αρχίζει...

Με κοφτές φράσεις ο απόστρατος στρατηγός είπε στον καθένα από τους τέσσερις αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων τι έπρεπε να κάνουν.

Ο στρατηγός Μπονάνος και ο αντιστράτηγος Γαλατσάνος θα εξέδιδαν αμέσως διαταγές προς όλες τις επίλεκτες μονάδες, που υπήρχαν στο λεκανοπέδιο Αττικής, καθώς και προς τις ίλες αρμάτων, για άμεση αναχώρηση τους από την περιοχή Αττικής, προς διάφορες περιοχές της χώρας και κυρίως προς νησιά.

Οι διαταγές θα ανέφεραν ότι η μεταφορά πρέπει να γίνει αμέσως, «ενόψει πιθανότατης επεμβάσεως της Ελλάδος στην Κύπρο και ενδεχομένου πολέμου με την Τουρκία...».

Ο αντιναύαρχος Αραπάκης έπρεπε να θέσει αμέσως σε επιφυλακή ολόκληρο τον στόλο. Τα αντιτορπιλικά θα ήταν έτοιμα να κανονιοβολήσουν όλες τις μονάδες που θα παρουσίαζαν οποιαδήποτε ανωμαλία. Και όλα τα μεταγωγικά έπρεπε να σπεύσουν στο Κερατσίνι και άλλες περιοχές της Αττικής, για να επιβιβασθούν αμέσως οι μονάδες, να φορτωθούν όλα τα άρματα και να αποπλεύσουν.

Ο αντιπτέραρχος Παπανικολάου έπρεπε να θέσει αμέσως σε πλήρη επιφυλακή την αεροπορία. Τα πολεμικά αεροσκάφη να είναι έτοιμα να βομβαρδίσουν και να ισοπεδώσουν οποιαδήποτε μονάδα προέβαλε αντίσταση.

Ο αρχηγός του ναυτικού και ο αρχηγός της αεροπορίας δήλωσαν αμέσως ότι δεν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα: αεροπλάνα και στόλος θα ήσαν έτοιμα σε ελάχιστη ώρα.

Οι αρχηγοί ενόπλων δυνάμεων και στρατού ξηράς υποσχέθηκαν να πάνε αμέσως στο Πεντάγωνο και να εκδώσουν τις επείγουσες διαταγές.

- Ωραία, λοιπόν, είπε ο Γκίκας. Εγώ πάω απέναντι να πω στον πρόεδρο ότι η διαταγή του εκτελείται. Αν με χρειαστείτε, θα είμαι στο γραφείο μου, στο υπουργείο. Αστυνομία Πόλεων και Χωροφυλακή βρίσκονται ήδη σε επιφυλακή και ελέγχω πλήρως την κατάσταση στην πρωτεύουσα. Περιμένω αναφορά σας ότι όλα πήγαν καλά...

Έτσι, τελείωσε η κρίσιμη σύσκεψη της Κυριακής, 11ης Αυγούστου. Οι τέσσερις αρχηγοί εξέδωσαν αμέσως τις αναγκαίες διαταγές. Και πριν από το απόγευμα, σε όλες τις μονάδες της Αττικής σήμανε συναγερμός.

Οι «θερμόαιμοι» παγιδεύονται

«Φεύγουμε για την Κύπρο... Σε λίγο θα ξεσπάσει ο πόλεμος με την Τουρκία!...» ψιθυριζόταν στα γραφεία των αξιωματικών στις διάφορες μονάδες. Κανείς δεν αντέδρασε: Οι περισσότεροι αξιωματικοί δεν είχαν κανένα λόγο να μην υπακούσουν. Οι στρατιώτες ήσαν ενθουσιασμένοι. Και οι οπωσδήποτε ελάχιστοι... «θερμόαιμοι» αξιωματικοί δεν μπορούσαν να αντιδράσουν, για πολλούς και ποικίλους λόγους ή... παγιδεύθηκαν κατά τρόπο ομολογουμένως κωμικό... - όπως θα δούμε σε άλλο σημείο της εξιστορήσεως.

Έτσι, το απόγευμα της Κυριακής 11 Αυγούστου 1974, το λεκανοπέδιο της Αττικής άδειαζε από τις μονάδες, που ήταν ενδεχόμενο, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, να δημιουργήσουν προβλήματα στην κυβέρνηση εθνικής ενότητος ή και να επιδιώξουν τη νεκρανάσταση του δικτατορικού καθεστώτος.

Η όλη επιχείρηση μεταφοράς των μονάδων και των αρμάτων μάχης εκτός Αττικής πραγματοποιήθηκε τελικά σε πολύ σύντομο χρόνο και είχε ολοκληρωθεί πριν από το πρωί της επομένης ημέρας.

Πρέπει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερα τα άρματα έφυγαν από το Γουδί και τα άλλα στρατόπεδα σε χρόνο-ρεκόρ και με τέτοια ταχύτητα και βιασύνη, ώστε προκάλεσαν αρκετές ζημιές στους δρόμους. Στον «κόμβο» των Αμπελοκήπων λ.χ. γκρέμισαν τους σηματοδότες της τροχαίας, καθώς έτρεχαν.

Αυτή η μετακίνηση των αρμάτων μέσα από κεντρικές αρτηρίες της πρωτεύουσας είχε δώσει, μάλιστα, αφορμή σε φήμες του είδους «βγήκαν πάλι τα τανκς στους δρόμους, έγινε πραξικόπημα...». Οι φήμες αυτές απλώθηκαν τόσο γρήγορα ώστε η κυβέρνηση αργά το απόγευμα της Κυριακής έδωσε μια ανακοίνωση στη δημοσιότητα (η οποία άρχισε να μεταδίδεται αμέσως από τους ραδιοσταθμούς) ότι οι διάφορες μετακινήσεις μονάδων γίνονται με εντολή της και ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας του λαού.

Ένα μεγάλο βήμα για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα είχε γίνει εκείνο το δραματικό μεσημέρι. Δεν ήταν μόνο αυτό. Γρήγορα θα ακολουθούσαν και άλλα...

Από το βιβλίο του Σταύρου Ψυχάρη "ΟΙ ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΗΜΕΡΕΣ"