Στην "άπειρον γη" ("άπειρος" = απέραντι είναι η "Ήπειρος" στα δωρικά) έζησε και μεγαλούργησε ο Ελληνισμός στο διάβα της Ιστορίας.
Η πόλη κατοικούνταν από βλαχόφωνους Έλληνες και υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα βλαχόφωνα κέντρα, με κύρια ενασχόληση το εμπόριο, την κτηνοτροφία, την κατεργασία μαλλιού, ταπητουργίας και ανάπτυξη βυρσοδεψίας. Περίφημη ήταν η πόλη και για την σιδηρουργία, την αργυροχοΐα και την χαλκουργική της.
Η Μοσχόπολη ήταν μεγάλο εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο του 18ου αιώνα στην Βαλκανική χερσόνησο. Βρίσκεται δυτικά της Κορυτσάς στην σημερινή νοτιοανατολική Αλβανία. Τον 18ο αιώνα η πόλη αναπτύχθηκε σε ένα από τα κύρια αστικά κέντρα των Βαλκανίων
Η πόλη κατοικούνταν από βλαχόφωνους Έλληνες και υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα βλαχόφωνα κέντρα, με κύρια ενασχόληση το εμπόριο, την κτηνοτροφία, την κατεργασία μαλλιού, ταπητουργίας και ανάπτυξη βυρσοδεψίας. Περίφημη ήταν η πόλη και για την σιδηρουργία, την αργυροχοΐα και την χαλκουργική της.
Η Μοσχόπολη ήταν μεγάλο εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο του 18ου αιώνα στην Βαλκανική χερσόνησο. Βρίσκεται δυτικά της Κορυτσάς στην σημερινή νοτιοανατολική Αλβανία. Τον 18ο αιώνα η πόλη αναπτύχθηκε σε ένα από τα κύρια αστικά κέντρα των Βαλκανίων
Ως το τέλος του 17ου αιώνα η Μοσχόπολη ήταν ένας μικρός οικισμός, όμως παρουσίασε αλματώδη οικονομική και πνευματική ανάπτυξη από τον επόμενο αιώνα. Την περίοδο της μεγάλης ακμής της πόλης, τη δεκαετία του 1730, ο πληθυσμός της είχε φτάσει τις 60.000. Μάρτυρες της ακμής της είναι οι επιβλητικοί ναοί του Αγίου Νικολάου (1721), του Αγίου Αθανασίου (1721) και των Ταξιαρχών (1722) που κοσμούνται από πολλές και αξιόλογες αγιογραφίες.
Η πόλη κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες και Βλάχους, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα βλαχόφωνα κέντρα, με κύρια ενασχόληση το εμπόριο, την κτηνοτροφία, την κατεργασία μαλλιού, ταπητουργίας και ανάπτυξη βυρσοδεψίας. Περίφημη ήταν η πόλη και για την σιδηρουργία, την αργυροχοΐα και την χαλκουργική της. Πολλοί Μοσχοπολίτες έμποροι στη Βενετία, στη Βιέννη, στην Οδησσό, την Κωνσταντινούπολη και άλλα σημαντικά κέντρα της εποχής ενίσχυσαν οικονομικά την πατρίδα τους και συντέλεσαν στην ίδρυση σχολείου, περίπου το 1700. Το σχολείο, με την ονομασία, «Ελληνικόν Φροντιστήριο» εξελίχθηκε σε σημαντικό εκπαιδευτικό κέντρο της περιοχής, το 1744 αναβαθμίστηκε από δωρεές και μετονομάστηκε σε «Νέα Ακαδημία».
Εκεί δημιουργήθηκε και το δεύτερο τυπογραφείο στον χώρο του υπόδουλου ελληνισμού (μετά από αυτό της Κωνσταντινούπολης), το 1731, με πρωτοβουλία του ιερομόναχου Γρηγορίου Κωνσταντινίδη. Επίσης τυπώθηκε και το πρώτο τετράγλωσσο λεξικό (Ελληνικής, Αλβανικής, Βλάχικης και Βουλγάρικης γλώσσας).
Η πόλη μνημονεύεται και στην «Νεωτερική Γεωγραφία», γνωστό περιηγητικό έργο του 18ου αιώνα των Δανιήλ Φιλιππίδη και Γρηγόριου Κωνσταντά για την ακμή που σημείωνε στον τομέα του πολιτισμού και του εμπορίου.
Το 1769 λόγω της συμμετοχής της πόλης στην προετοιμασία της εξέγερσης του 1770 (Ορλωφικά), η πόλη υπέστη λεηλασίες από μουσουλμάνους Αλβανούς (Τουρκαλβανούς). Σημαντικές καταστροφές έγιναν και από τα στρατεύματα του Αλή Πασά το 1788, που κατόπιν διαταγής του, καταστράφηκαν πολύτιμοι πολιτιστικοί θησαυροί της πόλης.
Η Μοσχόπολη δεν μπόρεσε να ανακτήσει την παλιά της δόξα, συνέχιζε να υπάρχει όμως ως οικισμός μικρότερης εμβέλειας. Οι κάτοικοί της κατέφυγαν σε περιοχές της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας και της Θράκης. Πολλοί άλλοι Μοσχοπολίτες μετά την καταστροφή της πόλης τους διακρίθηκαν ως έμποροι, ως τραπεζίτες και ως βιοτέχνες στην Ουγγαρία και την Αυστρία και συνέχισαν την παράδοση των προγόνων τους σε έργα ευποιίας με γενναίες δωρεές και την χρηματοδότηση κοινωφελών ελληνικών ιδρυμάτων (όπως η οικογένεια Σίνα).
Το 1916 ομάδα Αλβανών ατάκτων λεηλάτησε την πόλη κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από τη Μοσχόπολη κατάγονταν ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Σίνας, ο Γεώργιος Σβάρτς καθώς και η οικογένεια του Κωνσταντίνου Σμολένση (ή Σμολένσκυ), ήρωα του πολέμου του 1897 και μετέπειτα υπουργού.
Αξιομνημόνευτοι Μοσχοπολίτες
- Θεόδωρος Καβαλιώτης (1718-1789), καθηγητής της "Νέας Ακαδημίας" Μοσχόπολης και διευθυντής της από το 1750.
- Γαβριήλ Κωνσταντινίδης, ιερομόναχος και λόγιος, ιδρυτής του τυπογραφείου της Μοσχόπολης.
- Δανιήλ Μοσχοπολίτης (1754-1825), λόγιος.
- Γεώργιος Σίνας (1783-1856), έμπορος και εθνικός ευεργέτης.
- Σίμων Σίνας (1810-1876), γιος του προαναφερόμενου, έμπορος και εθνικός ευεργέτης.
- Νεκτάριος Τέρπος (17ος-18ος αιώνας,†1740/41;), ιερομόναχος και διδάσκαλος.
- Κωνσταντίνος Τζεχάνης (1740-1800), λόγιος.
Παραπομπές
- ↑ Greek, Roman and Byzantine studies. 1981
- ↑ Asterios I. Koukoudēs. The Vlachs: Metropolis and Diaspora. 2003.
Πηγές
- Dr. Robert Elsie, κριτική/παρουσίαση στο Max Demeter Peyfuss, Die Drueckerei von Moschopolis, 1731-1769. Buchdruck und Heiligenverehrung im Erzbistum Achrida, verbesserte Auflage. Wiener, Archiv für Geschichte des Slawentums und Osteuropas. Veröffentlichungen des Instituts für Ost - und Südosteuropaforschung der Universität Wien, Bd. XIII, Βιέννη, Böhlau 1996 (στα Αγγλικά)
- Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος, Το βιβλίο "Η αλήθεια κριτής" και η τυχοδιωκτική δράση του συγγραφέα Leanardo Lombardi στον ελληνικό χώρο, εκδ. Εταιρεία Στερεοελλαδικών Μελετών, Αθήνα 1984
Δικτυογραφία
- Αστέριος Ι. Κουκούδης: Έρευνα για τους Βλάχους
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κωνσταντίνου Χ. Σκενδέρη, Ιστορία της αρχαίας και συγχρόνου Μοσχοπόλεως, Έκδοσις δευτέρα. Επηυξημένη μετά πολλών εικόνων, Τύποις Ι. Βάρτσου, Εν Αθήναις 1928
- Ν.Ε. Σκιαδάς, «Το τυπογραφείο της Μοσχόπολης και οι εκδόσεις του», Νέα Εστία, τομ. 83, τ/χ. 983 (1968), σελ. 802-808 [1]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου