Έρπης ζωστήρας και διατροφή. Ποια συσχέτιση υπάρχει;

Photo source: www.bigstockphoto.com

Είναι πολύ πιθανό, οι περισσότεροι από εσάς, να έχετε συναντήσει ανθρώπους στο κοντινό σας περιβάλλον που να έχουν ταλαιπωρηθεί από έρπη ζωστήρα, μια νόσο επώδυνη τις περισσότερες φορές.

Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι στις ΗΠΑ εμφανίζονται 1,2 εκατομμύρια περιπτώσεις κάθε χρόνο

Το 1965 ο Dr. Robert Edgar Hope-Simpson δημοσίευσε, για πρώτη φορά, το εύρημα της συσχέτισης του έρπη ζωστήρα με την ανεμοβλογιά. Ο ιός ανεμοβλογιάς-ζωστήρα (varicella-zoster virus, VZV) είναι ο ιός που προκαλεί την ανεμοβλογιά και μετά την εκδήλωση της ασθένειας παραμένει ανενεργός στο νευρικό ιστό κοντά στο νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο. Η επανεργοποίηση του ιού οδηγεί στην εκδήλωση του έρπη ζωστήρα.

Ποια είναι τα συμπτώματα του έρπη ζωστήρα;

Πρόκειται για μια νόσο, η οποία πολύ συχνά εκδηλώνεται με επώδυνα συμπτώματα. Συνήθως, ξεκινάει την εμφάνιση της με επώδυνο εξάνθημα και κνησμό ή απλά με πόνο, χωρίς ποτέ να εμφανιστεί εξάνθημα. Αυτό μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αλλά πιθανότατα να παρατηρήσετε μια λωρίδα με φουσκάλες στο αριστερό ή στο δεξί πλευρό. Δεύτερη περιοχή σε συχνότητα εμφάνισης είναι το πρόσωπο. Ο πόνος, το πρώτο δηλαδή σύμπτωμα του έρπη ζωστήρα, μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος. Τα συνήθη συμπτώματα λοιπόν είναι:

• ο πόνος,
• το κάψιμο,
• το μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα,
• η ευαισθησία στην αφή,
• το κόκκινο εξάνθημα που αρχίζει λίγες ημέρες μετά τον πόνο,
• οι φουσκάλες με υγρό και
• ο κνησμός (φαγούρα)

Σπανιότερα εμφανίζονται:

• ο πυρετός,
• ο πονοκέφαλος,
• η ευαισθησία στο φως και
• η κόπωση

Ποιες είναι οι επιπλοκές του έρπη ζωστήρα;

Μεθερπητική νευραλγία

Σε γενικές γραμμές τα συμπτώματα διαρκούν 2-3 εβδομάδες. Όμως, κάποιες φορές, περίπου στο 15-20% των ασθενών, ο πόνος δεν υποχωρεί. Εξακολουθεί και υπάρχει, ακόμη και για χρόνια μετά το πέρας της θεραπείας της νόσου. Αν ο πόνος λοιπόν, δεν υποχωρήσει σε χρονικό διάστημα τριών μηνών από την έναρξη της νόσου, τότε μιλάμε για τη συνχότερη επιπλοκή του έρπη ζωστήρα, τη μεθερπητική νευραλγία. Μια επιπλοκή, που επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής του ασθενή.

Σύνδρομο Ramsay Hun

Το σύνδρομο Ramsay Hunt, το οποίο αφορά μονόπλευρο εξάνθημα στο πρόσωπο και στο εσωτερικό του αυτιού, με παράλυση ορισμένων νεύρων του προσώπου και ο οφθαλμικός έρπης ζωστήρας, κατά τον οποίο προσβάλλεται ο οφθαλμικός κλάδος του τριδύμου νεύρου, αποτελούν δύο επίσης πολύ επικίνδυνες επιπλοκές της νόσου.

Έρπη ζωστήρα και η αντιμετώπισή του

Φαρμακευτική αγωγή

Τα αντιϊκά φάρμακα αποτελούν την πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της νόσου. Στις ΗΠΑ έχει εγκριθεί και η χορήγηση εμβολίου σε άτομα άνω των 60 ετών. Ταυτόχρονα χορηγούνται ακυκλοβίρη, φαμσικλοβίρη και βαλακυκλοβίρη, αναλγητικά, οπιοειδή, αντικαταθλιπτικά, κορτικοστεροειδή, αντιεπιληπτικά και τοπικά αναισθητικά χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πόνου.

Περιποίηση του εξανθήματος

Η περιποίηση του εξανθήματος είναι πολύ σημαντική. Κάποια αιθέρια έλαια, όπως αυτά του γερανιού και της μέντας, ίσως να έχουν κάποια θεραπευτική επίδραση, αλλά τα δεδομένα δεν είναι ακόμη πλήρη.

Ποια είναι τα αίτια του έρπη ζωστήρα;

Ηλικία

Η πιθανότητα εμφάνισης, καθώς και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων φαίνεται να αυξάνονται με την ηλικία. Συνήθως, οι μισές περιπτώσεις εμφάνισης έρπη ζωστήρα αφορούν άτομα μεγαλύτερα των 60 χρόνων. Το γεγονός αυτό έχει αποδοθεί στη συσχέτιση της αυξανόμενης ηλικίας με την εξασθένιση της «κυτταρικής» ή «κυτταρομεσολαβούμενης» ανοσίας, της πρώτης δηλαδή αμυντικής γραμμής του ανθρώπινου σώματος κατά των παθογόνων παραγόντων.

Άτομα σε ανοσοκαταστολή

Άτομα επίσης, που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή, είτε λόγω αθενειών είτε για θεραπευτικούς λόγους, είναι πιο επιρρεπή στο να νοσήσουν από έρπη ζωστήρα.

Ύπαρξη ασθενειών

Τέλος, η ύπαρξη κάποιων ασθενειών, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι ρευματοπάθειες, οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου κ.α, μπορεί να συντελέσει στην εμφάνιση έρπη ζωστήρα. 

Συμβάλλει η διατροφή στη προστασία της νόσου;

Οι ερευνητές λοιπόν, έχουν πλέον καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η προστασία μας από την επανεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς-ζωστήρα (varicella-zoster virus, VZV) εξαρτάται από την «κυτταρική» ή «κυτταρομεσολαβούμενη» ανοσία. Η διατήρηση επομένως μια καλής κατάστασης στην υγεία ενός ατόμου, καθώς και ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία από τη νόσου. Η υγιεινή και σωστή διατροφή και οι διατροφικές ελλείψεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την κυτταρική ανοσία.

Έλεγχος βιταμινών και ιχνοστοιχείων

Ιδιαίτερα σημαντική, σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, φαίνεται να είναι η επαρκής πρόσληψη ψευδαργύρου, χαλκού, σιδήρου, σεληνίου και των βιταμινών A, C, E, D, B6 και φυλλικού οξέος. Αρκετή έρευνα έχει γίνει για την εύρεση συσχέτισης ή μη, ανάμεσα στη συνδυαστική χορήγηση όλων των παραπάνω μικρο- και μάκροθρεπτικών συστατικών, καθώς και στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, με την εμφάνιση του έρπη ζωστήρα.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της έρευνας;

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι κατανάλωναν μικρότερη ποσότητα από μια μερίδα φρούτου την εβδομάδα είχαν τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης έρπη σε σύγκριση με όσους κατανάλωναν περισσότερες από τρεις μερίδες φρούτων ημερησίως. Σε γενικές γραμμές, η αυξημένη κατανάλωση φρούτων φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, τόσο σε νεαρά, όσο και σε μεγαλύτερα άτομα. Αντίστοιχο συμπέρασμα ισχύει για την κατανάλωση λαχανικών, καθώς και για τη συνδυαστική χορήγηση των παραπάνω συστατικών, αλλά σε άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 60 χρόνων.

Η κατανάλωση λοιπόν, 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως, τα οποία προσφέρουν στο ανθρώπινο σώμα αυτό το τόσο πολύτιμο κοκτέιλ βιταμινών και ιχνοστοιχείων, είναι απαραίτητη τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπιση του έρπη ζωστήρα, ιδιαίτερα σε άτομα μεγαλύτερα των 60 ετών.

Ποιες τροφές αποτελούν καλές πηγές των βιταμινών C, B12 και D;

Αν και η έρευνα ακόμη εξελίσσεται, οι βιταμίνες C, B12 και D φαίνεται να σχετίζονται με την αντιμετώπιση, ή ακόμη και με τη μειωμένη πιθανότητα εμφάνιση της μεθερπητικής νευραλγίας. Καλές πηγές των βιταμινών αυτών αποτελούν:

Τρόφιμο ανα 100γρ.	Βιταμίνη C	Βιταμίνη B12	Βιταμίνη D
Bοδινό	0.0 mg	9.7 mcg	-
Μοσχάρι	0.9 mg	67.7 mcg	-
Ρέγκα	1.0 mg	18.8 mcg	-
Σολομό	6.6 mg	5.0 mcg	-
Τόνο	0.0 mg	9.2 mcg	-
Σαρδέλα	0.0 mg	13.3 mcg	405 IU
Πουλερικά	0.0 mg	0.3 mcg	-
Αβγά	0.0 mg	0.2 mcg	0.0 IU
Γάλα με μειωμένα λιπαρά	2.5 mg	0.5 mcg	-
Τυρί με μειωμένα λιπαρά	0.0 mg	1.1 mcg	-
Εσπεριδοειδή	33.4 mg	0.0 mcg	-
Μπρόκολο	182 mg	0.0 mcg	-
Κουνουπίδι	27.5 mg	0.0 mcg	-
Πιπεριές	167 mg	0.0 mcg	-
Φράουλες	89.4 mg	0.0 mcg	-
Πατάτες	28.7 mg	0.0 mcg	-
Πεπόνια	78.9 mg	0.0 mcg	-
Τομάτες	18.9 mg	0.0 mcg	-
Λάχανο	32.6 mg	0.0 mcg	-
Λαχανάκια Βρυξελλών	74.8 mg	0.0 mcg	-

Συμπερασματικά

Στα πλαίσια της διατήρησης ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος λίπη, έλαια και γλυκά τα οποία περιέχουν ελάχιστες ποσότητες θρεπτικών συστατικών, καθώς και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, όπως η ζάχαρη και το λευκό αλεύρι, είναι σημαντικό να αποφεύγονται. Προτιμήστε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθώς και δημητριακά και άλευρα ολικής άλεσης.

Επιπλέον, δεδομένου ότι η υπερφαγία και η παχυσαρκία, αποτελούν παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου, ο υγιεινός τρόπος ζωής, οι καλές διατροφικές συνήθειες καθώς και η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους πιθανότατα να είναι σημαντικά.