Έρπης ζωστήρας: Συμπτώματα, μετάδοση και θεραπεία

Ο ίδιος ιός που προκαλεί την ανεμοβλογιά προκαλεί και τον έρπητα ζωστήρα.

Αν περάσατε ανεμοβλογιά, ο ιός μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση μέσα στα νευρικά κύτταρα και μπορεί να επανεμφανιστεί μετά από χρόνια ως έρπης ζωστήρ.

Συμπτώματα

Ένα εξάνθημα με μικρές γεμάτες υγρό φυσαλίδες εμφανίζεται μετά από 2 ή 3 ημέρες, όταν ο ιός φτάσει στις νευρικές απολήξεις στο δέρμα σας.

Τα βασικά συμπτώματα είναι:

•  Πόνος, κάψιμο, μυρμήγκιασμα ή φαγούρα σε ένα σημείο του σώματος σας.
•  Ένα κόκκινο εξάνθημα που χαρακτηρίζεται από μικρές γεμάτες υγρό φυσαλίδες.
•  Πυρετός.
•  Πονοκέφαλος.

Γενικά, τα συμπτώματα εμφανίζονται με τη σειρά, καθώς ενεργοποιείται ο ιός. Η αρχική αίσθηση είναι πόνος, κάψιμο, μυρμήγκιασμα ή φαγούρα, καθώς πολλαπλασιάζεται ο ιός κατά μήκος ενός περιφερικού νεύρου που εκτείνεται από τη σπονδυλική στήλη προς το δέρμα σας. Ο έρπης ζωστήρ προσβάλλει μόνο την περιοχή του σώματος σας που εξυπηρετείται από το νεύρο αυτό.

Τις επόμενες 3 έως 5 ημέρες το εξάνθημα αποκτά τη μέγιστη έκταση του. Μπορεί να φαίνεται σαν ορθογώνια λουρίδα ή ζώνη (από όπου και το όνομα ζωστήρας) στη μία πλευρά του σώματος σας, από τη σπονδυλική στήλη μέχρι το στέρνο σας. Ή μπορεί να εμφανιστεί σε ένα άκρο, στο βραχίονα για παράδειγμα, ή στη μία πλευρά του προσώπου ή στο κεφάλι σας. Οι φυσαλίδες στεγνώνουν σε λίγες ημέρες και σχηματίζουν εσχάρες, που πέφτουν 2 ή 3 εβδομάδες μετά τα αρχικά συμπτώματα.

Μετάδοση

Ο έρπης ζωστήρας είναι πιο συνηθισμένος στους ενήλικες παρά στα παιδιά. Περίπου ένας στους πέντε ενήλικες παρουσιάζει έρπητα ζωστήρα μετά τα πενήντα. Μπορεί να πάθετε έρπητα ζωστήρα περισσότερο από μία φορά, αν και αυτό είναι ασυνήθιστο.

Επειδή το ανοσοποιητικό σας σύστημα σας προστατεύει από νέα προσβολή από τον ιό που προκαλεί την ανεμοβλογιά, δεν μπορείτε να κολλήσετε έρπητα ζωστήρα από κάποιον άλλο, αν έχετε περάσει ήδη ανεμοβλογιά. Όμως ο έρπης ζωστήρας είναι μεταδοτικός για όποιον δεν έχει περάσει ανεμοβλογιά και μπορεί να είναι επικίνδυνος για όποιον έχει διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.

Αν έχετε φυσαλίδες, αποφύγετε τη φυσική επαφή με τα παρακάτω άτομα.

•  Οποιονδήποτε που δεν έχει περάσει ανεμοβλογιά.
•  Εγκύους γυναίκες, επειδή η λοίμωξη είναι επικίνδυνη για το έμβρυο.
•  Νεογέννητα, επειδή το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα.
•  Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως όσοι πάσχουν από καρκίνο, AIDS ή όσοι έχουν κάνει μεταμόσχευση οργάνου.

Όταν ξεραθούν οι φυσαλίδες, έχετε μικρότερη πιθανότητα να μεταδώσετε τη λοίμωξη σε άλλους ανθρώπους:

Διάγνωση

Η διάγνωση του έρπητα ζωστήρα γενικά γίνεται με βάση τα συμπτώματα σας και την χαρακτηριστική εμφάνιση του εξανθήματος. Όταν δεν υπάρχει το εξάνθημα, δεν μπορεί να γίνει η διάγνωση.

Πόσο σοβαρός είναι ο έρπης ζωστήρ; Δεν είναι σοβαρή κατάσταση και συνήθως υποχωρεί σε 2 με 3 εβδομάδες. Όμως μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν συνεχείς πόνους για μήνες ή για χρόνια κατά μήκος του περιφερικού νεύρου που προσβάλλεται. Αυτή η κατάσταση λέγεται μεθερπητική νευραλγία. Εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα που παθαίνουν έρπητα μετά τα εβδομήντα. Πιο συχνά όμως η μεθερπητική νευραλγία υποχωρεί σε λιγότερο από ένα χρόνο, ακόμα και σε άτομα μεγαλύτερα των 70 ετών.

Ο έρπης ζωστήρας βλάπτει τις νευρικές ίνες με αποτέλεσμα να συγχέεται και να επιτείνεται η ικανότητα των νεύρων να στέλνουν σήματα από το δέρμα. Οι άνθρωποι με μεθερπητική νευραλγία συχνά λένε ότι έχουν πολλών ειδών πόνους, καμιά φορά ταυτόχρονα.

Όταν ο έρπης ζωστήρας προσβάλει ένα μεγάλο νεύρο στο πρόσωπο σας, όπως το τρίδυμο νεύρο, το εξάνθημα μπορεί να εμφανιστεί στο πρόσωπο σας, μέσα στο στόμα ή κοντά σε ένα μάτι. Κάθε πόνος ή εξάνθημα κοντά ή επάνω στο μάτι σας απαιτεί έγκαιρη ιατρική φροντίδα από οφθαλμίατρο. Η προσβολή του ματιού μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη της όρασης.

Θεραπεία

Η έγκαιρη θεραπεία του έρπητα ζωστήρα είναι σημαντική. Η γρήγορη παρέμβαση μπορεί να βραχύνει τη διάρκεια της λοίμωξης και πιθανόν να μειώσει τον κίνδυνο να αποκτήσετε επίμονο πόνο λόγω νευραλγίας.
Επισκεφθείτε το γιατρό σας, μόλις εμφανιστούν τα συμπτώματα, ειδικά αν είστε άνω των 60 ετών.

Επισκεφθείτε οπωσδήποτε οφθαλμίατρο, αν ο πόνος ή το εξάνθημα εμφανιστεί κοντά στα μάτια σας ή στη μύτη σας, επειδή μπορεί να προσβληθεί ο κερατοειδής. Θα χρειαστείτε ειδική θεραπεία, για να αποφύγετε οφθαλμολογικές επιπλοκές.

Φάρμακα. Ο γιατρός σας πιθανόν να ακολουθήσει μια τριπλή οδό για τη θεραπεία σας:

•  Μεγάλες δόσεις φαρμάκων κατά των ιών, για να περιορίσει τη διάρκεια και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων σας.
•  Ένα αντιφλεγμονώδες φάρμακο, για να καταπραΰνει τη φλεγμονή.
•  Παυσίπονα για έλεγχο του πόνου. Για την ανακούφιση του έντονου πόνου μπορεί να χρειαστούν ναρκωτικά (οπιούχα).

Προσωπική φροντίδα. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει να πάρετε αυτά τα μέτρα:

•  Πλύνετε τις φυσαλίδες δύο φορές την ημέρα με κανονικό σαπούνι και νερό, αλλά μη τις δένετε με επίδεσμο.
•  Για να βοηθήσετε στην ανακούφιση από τον πόνο, βάλτε στις φυσαλίδες κομπρέσες με κρύο νερό ή νερό ανακατεμένο με ξίδι (30 γραμμάρια ξίδι σε δύο λίτρα νερό). Επαναλάβετε μία έως τρεις φορές την ημέρα.
•  Μείνετε αρκετή ώρα σε μπανιέρα με χλιαρό νερό.
•  Βάλτε μια ηρεμιστική κρέμα καλαμίνης.